Vai trò của rừng - Nguyên tắc bảo vệ, phát triển rừng
Rừng có vai trò to lớn đối với cuộc sống của con người cũng như môi trường: sản xuất nguyên liệu thô, tạo ra oxy, phân bón, thuốc trừ sâu, điều tiết không khí, là nơi trú ngụ tự nhiên và lưu trữ những hệ gen quý giá, giữ đa dạng sinh học, ngăn chặn được bão lũ lụt tàn phá đất đất liền, bảo vệ và ngăn chặn gió bão, chống sạt lở núi, đảm bảo duy trì sự sống, bảo vệ tính mạng của con người. ..
Vì vậy tỷ lệ đất có rừng bao phủ của một quốc gia là một chỉ tiêu an ninh môi trường quan trọng. Diện tích đất có rừng bảo đảm an ninh môi trường của một quốc gia có tỷ ưu là 45 phần trăm tổng diện tích.
Sự tồn tại của rừng và cuộc sống đã trở thành một mối quan hệ hữu cơ. Không có một dân tộc, một quốc gia nào không hiểu được vai trò to lớn của rừng đối với cuộc sống. Tuy nhiên, ngày nay ở nhiều nơi con người đã không bảo vệ tốt rừng, vẫn chặt phá vô tội vạ khiến nguồn tài nguyên rừng chậm được khôi phục và dần bị suy kiệt, nhiều nơi rừng không còn có thể tái sinh, đất trở thành đồi núi hoang, cát, nước chảy tạo nên những cơn lũ cuốn trôi chất dinh dưỡng, làm ngập lụt, xói lở các khu vực đồng bằng gây tổn thất lớn đối với của cải, tính mạng nhân dân. Vai trò của rừng đối với công tác bảo vệ môi trường đang trở thành chủ đề thời sự và kéo cuốn mối lo của của cả nhân loại.
Rừng giữ bầu không khí trong sạch: Với vai trò quan trọng của nó, rừng là một nhà máy sinh học tự nhiên thường xuyên tiếp nhận CO2 và nước O2. . Đặc biệt ngày nay khi hiện tượng nóng dần lên của trái đất gây hiệu ứng nhà kính thì vai trò của rừng đối với việc làm giảm lượng khí CO2 là vô cùng cần thiết.
Rừng điều tiết nước, phòng tránh ngập lụt, xói mòn: Rừng có vai trò điều hoà nguồn nước giảm dòng chảy bề mặt biến CO2 thành lượng nước thấm dưới đất từ các mạch nước ngầm. Khắc phục được xói mòn đất, hạn chế bồi lắng lòng sông, lòng hồ và điều hoà lại dòng chảy của những con sông, con suối (tăng sản lượng nước sông, nước suối vào mùa kiệt, giảm lượng nước sông suối vào mùa mưa).
Rừng bảo vệ độ bền và phát triển tự nhiên của đất: ở nơi có nhiều rừng thì dòng chảy bị khống chế, tránh khỏi sự xói mòn, còn trên đồi núi dốc tác dụng đó có ý nghĩa hơn, vì lớp đất bề mặt không bị mỏng, các đặc tính lý hoá và sinh học của đất không bị thay đổi, độ màu mỡ vẫn tồn tại. Rừng cũng thường xuyên tạo phân hữu cơ. Điều này thể hiện ở qui luật cơ bản: rừng tốt hình thành nên đất đẹp và đất tốt giữ lại rừng tốt.
Nếu rừng bị phá huỷ làm đất bị xói mòn thì quá trình đất mất nước và khô cằn sẽ xảy đến một cách mạnh mẽ và quyết liệt. Ước tính ở vùng rừng bị tàn phá trơ đất trống mỗi năm bị cuốn trôi mất khoảng 10 tấn mùn/ha. Đồng thời các quá trình feralitic, tích luỹ canxi, nhôm, sinh kết von, tạo đá ong, được tăng cường thêm, khiến cho đất mất tính chất hữu cơ, mất mùn, không chứa đủ nước, hay bị khô hạn làm thiếu hụt chất dinh dưỡng và trở nên ngày càng chua, hoá cứng hơn, dẫn đến bạc màu, trơ sỏi đá. Điều đó đã giải thích vì sao trong quá trình trồng rừng khai phá trước đây ở miền đồi núi, khi đất đang khá màu mỡ cũng chỉ được một thời gian ngắn là hư hỏng.
Ngoài ra Rừng có vai trò đặc biệt quan trọng đối với việc: ngăn cát di chuyển ven bờ, che chắn môi trường đất đai bên trong nội địa, rừng bảo vệ đê biển, phòng hộ vùng chua phèn, cung ứng gỗ và lâm sản, Rừng nơi trú ngụ của số đông các loài động thực vật: Động vật rừng nguồn cung cấp thức ăn, dược liệu, nguồn gen quý hiếm, da lông và sừng thú là các mặt hàng xuất khẩu có giá trị.
Như trên chúng ta đã biết rừng có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với công tác bảo vệ môi trường. Để môi trường tự nhiên của chúng ta không bị phá huỷ thì chúng ta phải bảo vệ và phát triển cây rừng tốt hơn nữa. Năm nay đã được Liên hợp quốc chọn là năm quốc tế về Rừng với mục đích khuyến khích sự phát triển của đa dạng các loại rừng, ngăn chặn suy thoái và phá huỷ rừng. Hưởng ứng Năm quốc tế Rừng Ngày môi trường thế giới đã được Liên hợp quốc chọn là: “Rừng: giá trị cuộc sống từ thiên nhiên” nhằm khẳng định tầm quan trọng của rừng trong cuộc sống và hệ sinh thái đồng thời nêu bật thông điệp chống nạn tàn phá rừng và suy thoái rừng giúp tất cả chúng ta nhận thức được giá trị của Rừng và cần có hành động thiết thực để “Bảo vệ rừng là bảo vệ cuộc sống
Nguyên tắc bảo vệ và phát triển rừng:
Bảo vệ và phát triển rừng phải tuân theo nguyên tắc sau:
Công tác bảo vệ và phát triển rừng phải bảo đảm phát triển toàn diện về kinh tế xã hội, văn hoá, quốc phòng, an ninh; phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, chiến lược phát triển ngành; đúng quy hoạch, kế hoạch xây dựng và phát triển lâm nghiệp của cả nước và khu vực; tuân theo quy chế quản lý rừng được Thủ tướng Chính phủ quy định.
Bảo vệ rừng là nhiệm vụ của các đơn vị, doanh nghiệp, hộ dân, cá thể. Hoạt động bảo vệ và phát triển rừng phải tuân thủ nguyên tắc quản lý rừng bền vững; kết hợp bảo vệ và phát triển rừng với sử dụng hợp lý để khai thác tối đa tiềm năng rừng; kết hợp hài hoà giữa trồng rừng, khoanh nuôi tái sinh khôi phục rừng, làm sạch môi trường với bảo vệ diện tích rừng đang có; kết hợp lâm nghiệp với nông nghiệp và ngư nghiệp; khuyến khích trồng rừng kinh tế gắn với phát triển công nghiệp chế biến gỗ nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm rừng.
Việc giữ lại và phát triển rừng phải gắn với quy hoạch, kế hoạch sử dụng giao. Việc giao khoán, cho mượn, thu hồi, chuyển đổi quyền sử dụng rừng và đất đai phải tuân theo những quy định của Luật bảo vệ và phát triển rừng, Luật lâm nghiệp cùng một số quy định hiện hành của Nhà nước có liên quan, bảo đảm lợi ích kinh tế theo hướng xã hội hoá nghề rừng.
Bảo đảm hài hoà lợi ích kinh tế của rừng với lợi ích giữa Nhà nước với chủ rừng; gắn hiệu quả kinh tế của lâm nghiệp với lợi ích xã hội, bảo vệ môi trường và tài nguyên tự nhiên; giữa lợi ích trước mắt và ổn định dài hạn; bảo đảm để người làm nghề rừng sinh sống chủ yếu nhờ nghề rừng.
Chủ rừng thực hiện đầy đủ trách nhiệm, quyền của mình đối với việc sử dụng rừng theo quy định của Luật này và những quy định liên quan của pháp luật không làm phương hại cho lợi ích chung của chủ rừng khác.
Theo luatduonggia.vn